Хүүхдийн төсөөлөн бодох чадвар

          Дэлхий гэнэт сүйрч үгүй болоод сайхан сэтгэлтэй араатан амьтдын дунд нэгэн бяцхан хүү үлдээд өсөж торнин эрийн цээнд хүрээд харсан чинь эргэн тойронд нь байсан амьтадтай өөрийгөө харьцуулж хараад хамгийн ойрхон нь сармагчин тул түүнтэй нөхцөж адгуус болон хувирч тарзануудыг хийх байсан байх. Хааяадаа нэг ой мойгоор явж байхдаа ганц нэг өөртэй нь адилхан дүрстэй хувцас хунар өмссөн барьсан хүний фото зураг олвол ихэд гайхаж түүний мөн чанар, утга учир начирыг нь олох гэж оролдох болов уу? Галзууртлаа уурлаж өөр зүйлсийг хайх болов уу, хэн нэгэнийг төсөөлөн бодож чадах болов уу? Маугли тарзан дээр гардаг шиг ядаж нэг хүнтэй таарвал хүний хэлээр ярьж сурахдаа амархан байх болов уу? Машин тэрэг,  онгоц пуужин, Хойд Солонгос Украин, Оюу Толгой Таван Толгойн алт нүүрс, эдийн засгийн хямрал махны үнийн өсөлтийг төсөөлж чадах болов уу? Пифагорын томъёоноос ядаж ганцын ч болтугай зохиочиж чадахгүй л байхдаа, USB Flash disc гэвэл ойлгохгүй л байхдаа.

          Хүн төрөлхтөн шинэ мянган, шинэ зуун, шинэ жил энэ шинэ өнөөдрийг хүртэл хөгжин хөгжсөөр цаашид ямар цагт ямар цэг дээр хүрэхийг би мэдэхгүй ээ. Хүний туулсан амьдрал үзсэн харсан, сурсан мэдсэн, эзэмшсэн боловсрол зэрэг дэв энэ нийгмийн хог хаягдал байхгүйн зэрэгцээ амьдрахад бусдад түүгээрээ үнэлэгдэх, цалин авах, татвар төлөх заримдаа хүн алахын тулд ашиглах юм. Хүний амьдралын төгсгөлд түүний хийх гэж төсөөлж төлөвлөж мөрөөдөж байсан бүхэндээ хүрсэн байх нь тийм чухал уу? Зөвхөн өөрийнхөө төлөө, бусдын төлөө, ард түмэн үндэсний төлөө, дэлхийн төлөө амьдралаа зориулдаг хүмүүсийн ялгаа байна. Чи минь хаана байна вэ? Хаачсан бэ? Байна уу? Дэлхийн 2-р дайн яагаад үүсэх болсон, АНУ газрын тосыг хэрхэн хямд үнээр худалдаж авдаг, Дэлхийн Банк яагаад улс орнуудад зээл олгодог, НҮБ-ын Төрийн Нарийн Бичгийн Даргын суудалд С.Баяр яагаад өрсөлдөөгүй, Ховд руу охид яагаад биеэ үнэлэхээр явдаг, Таван Толгойн нүүрсийг Хятад яагаад хямдхан үнээр авдаг, Монголыг яагаад Орос эсвэл Хятад улс эдийн засгаар нь дарамталдаг, Эмэгтэй хүн яагаад аборт хийлгэдэг, арслан руу яагаад ирвэс дайрдаггүй зэргийг хүн мэдэж болно, бас худалыг үнэн юм шиг төсөөлж болно, үнэнийг худал мэт ярьж бас болох юм шиг, үнэнийг үнэнээр нь тааварлаж болох юм.

              Охин минь 2 гараараа нүдээ дараад: "Би алга болчихсон шүү!" гэж хэлээд үнэхээр л байхгүй болчихсон юм уу даа гэмээр аав нь: "Хүүе охин минь хааччихваа, чи минь гараад ирээч дээ тэгэх үү" гэж сандран хэлэх үед "Нээрээ л би аавыг дөнгөж чадлаа шүү, би яаж алга болж чадаваа, миний 2 гар минь ийм л мунадаг юм байна шүү дээ" гэж бодсон харцаар над руу хараад: "Ааваа би энд байна шүү" гэж хэлэх үедээ яст мэлхий туулайг 100метрийн гүйлтийн тэмцээнд 3нахиж түрүүлсэн юм шиг бахдалаар ширтэнэ. Өөрийгөө алга болчихсон юм шиг төсөөлөх, аавтайгаа хамт дэлгүүр ороод хамгийн амттай хамгийн том чихэрийг авч  байгаагаар төсөөлөх, гэрийнхээ хаан нь, бусад нь бүгд үгийнх нь дагуу хийдэг боолууд мэтээр төсөөлөх, өөрийгөө аварга том мөхөөлдөс идсэн ч хоолой нь өвдөхгүй гэж төсөөлөх, наранд дулаацсан торгон элсэн дээр явж байгаа мэтээр төсөөлөн хөл нүцгэн явах, ээжийгээ хэзээ ч уурладаггүй гэж төсөөлөх, нүүрэндээ ус хүргэхгүй ч үргэлж угаагдчихдаг учир угаах шаардлагагүй, гадаа шавхайгаар тоголсон ч бие нь бохирддоггүй, орой унтахын өмнө шүдээ угаагаагүй ч угаачихсан юм шигээр төсөөлөх төсөөлөл нь бий болж үйлдэх нь түүний хөгжил юм болов уу?

Хүү охин хоёртойгоо гэртээ хэсэг хөөцөлдөж тоголоод аргагүй эрхэнд ороод буланд шахагдаж байхдаа за ингээд л энэ хоёр намайг бариад авлаа даа гэсэн бодолд орж эцсийн аргаа хэрэглэе гэж бодоод 2 гараараа нүдээ дараад: "Намайг олоорой би байхгүй болчихсон шүү" гэж хэллээ. Гэнэт пүррр хийгээд алга болчихсон аавынхаа араас эрэл хайгуул болж байгаа юм шиг, аргаа барсан харцаар хэдэн тийш савчин толгойгоо дээш доош хөдөлгөн "Ааваа чи минь хааччихваа" гэдэг байгаа. Хоёр гараараа нүдээ дарвал хэзээ ч ингэнэ гэж төсөөлж байгаагүй аавын сэтгэлд хүүхдүүд минь л хамгийн сайхан, хамгийн үнэн, хамгийн цэвэр, хамгийн хамгийнаар бодогдож утсыг аажуухан хөндлөө.

        Хүүхдийн төсөөлөн бодох чадварыг хөгжүүлэх нь муу юу, сайн уу? Миний төсөөлөн бодох бодлууд нь ихэнхдээ муу санаалж төсөөлдөг учираас буруу ч юм уу аль эсвэл зөв ч юм уу?

Индиго хүүхдүүд

За намайг жаахан байхад аав намайг сургаж байна, хүмүүжүүлж байна гэж нээг их зодож байгаагүй ч миний эргэн тойрны найзуудын маань аав ээж нь тэгж зодоод ингэж суран бүсээр ороолгоод гээд л аймар аймар хүмүүжлийн шийтгэлүүд ярьцгааж байсан билээ. Хааяадаа аавын чимхэлт ч хатуу байдаг байлаа. За ер нь Социализмаас ардчилалын нийгэмд шилжээд удаагүй байсан болохлээр диктатуритай хүмүүжил хэрэгтэй л байсан байхв Тэр нь ч тохирдог байсан бизээ.

Одоо үед шал өөр болжээ. Хүн чамтай яаж харьцана өөдөөс чинь тэгж харицна гэсэн гэрээтэй юм шиг л харьцаж байна хүмүүс. Ялангуяа хүүхдүүд ээж аавтайгаа. Энэ нийгмийн авууштай ч гэхиймуу зүйлүүдийн нэг нь хүний эрхийг дээдлэх ёсон юм шиг байгаан. Удахгүй АНУ шиг ч намайг зодоод байвал хүний эрхийн хүүхэд хамгаалах хороо руу залгалаа шүү ааваа ээжээ гэдэг болох вий дээ. За тэр нь ч зөв юм уу даа гэж бодлоо. Хааяадаа тэвчээрийн хязгаар дээд цэгтээ хүрээд Дэлхийн 4-р дайн хийхэд бэлэн болох үед гүнзгий амьсгаа аваад эргэцүүлж нэг бодох завшаан өөртөө олгоод Стоп хүүхэддээ хэзээ ч гар хүрч болохгүй гэдэг дүрмийг санах ёстой юм байна. Одооны хүүхдүүдийг зодуураар хашрааж сургадаг аль хэдийнээ ард үлджээ. Урьдны савхаар тавчикаар та хоёрыгоо өвтгөж шийтгэж байсандаа уучлал гуйж байна.

Хүн хүүхдээ хүмүүжүүлж ахиж алдаа гаргахгүйн тулд түүнд зохих хэмжээний шийтгэлийг ногдуулж байх нь зөв. Тухайлбал өрөөндөө ороод 2-3 цаг гарч ирэхгүйгээр байлгах, үзэх дуртай хүүхэлдэйн киног нь 4 хоног үзүүлэхгүй байх ч гэдиймуу. Хэрхэвч түүний бие махбодид нь хүрсэн шийтгэл байж болохгүй.

Гайхалтай

Би ер нь яагаад ч юм өөрийгее хүүхэд байхаасаа л гэр бүлтэй болоод амьдрал зохиогоод их л амархан юм шиг бодож явлаа. Яг амьдрал дээр бодит байдал дээр хүнийг хүн болгох нь өөрөө маш том шинжлэх ухаан гэж бодож байна. Хүүхэд өсөж том болоод ямар мэргэжилтэй, хэн болох, ямар зан төлөв, ааш зантай, хүүхдүүдээ хэрхэн өсгөж сайн хүн болгох вэ гэдэгт санаа тавьдаг байх гэх мэт ирээдүйн бие даасан хүн** болгохол яг одоо цаг дээр байх энэ үе маш чухал юм байна гэж  ойлгосон. Эцэг эх 2нь л хамгийн ойрын нөлөөлөгчид болох учир үнэхээрийн цэвэр тунгалаг шинэхэн бас маш ховор цаасан дээр тэдний амьдралыг бичиж эхлэх гэж байгаа учир байнга суралцах алдаа гаргахгүй байх естой юм шиг. Энэ том бас хэцүү шинжлэх ухааныг сурахад бас сургахад бүх л амьдралынхаа туршид л суралцдаг юм шиг байна. Амьдрал өөрөө багш нь юм шиг байна. Ээж аав эмээ өвөө ах эгч найз нөхөд хамтрагчид за тэгээд бүгд л шат шатны зөвлөгч нар. Ээдээ хүүхдүүд минь ээж чинь та 2ыг төрүүлэх гэж ямар их өвдөж байсан гэж бодож байна. Аав нь ээжийг чинь төрж байхад хажууд нь байж үзсэн. Өмнөөс нь өвдмөөр л байсан. Бас төрсний дараа та 2ыг минь хүн болгох их аянд ээж аав 2чинь хамтдаа мордсон доо. Хэцүү ч гэсэн маш амттай бас маш гайхамшигтай энэ амьдралын минь хэсэг мөч хором бүрт бид хайртай. Юугаар ч орлуулшгvй юутай ч зүйрлэмгүй гайхалтай сайхан үрс минь өдөр бүр өсөж торнин хүн болж байгааг чинь харах юутай сайхан бэ!

Ааваа би энд байна шүү, ааваа мяу мяу би муур байна шүү, уаага уаага би мэлхий болсон шүү, ааваа ааваа орон дээр хамтдаа үсрэе дөө, чи битгий яваач дээ, ааваа намайг үүрнэ тэ? Ааваа би чамд хайртай шүү, ааваа би чоно болж байгаад чамайг хазна шүү, ааваа ээжээ би том болоод охин болсон шүү, сайн яваарай,ааваа чи болгоомжтой яваарай, өдрийг сайхан өнгөрүүлээрэй, ааваа би чамайг ямар их санасан гээч, ааваа чи ямар муухай юм бэ, ааваа одоо нуугдаж тоглоё, надаа үлгэр яриад өгөөч, 2лаа хамт явииииилдооооо, би баалаа шүү, гошок аваад ирээч, өөрөө очоод авахгүй юу,би чадагүй байна шүү дээ чи аваад ирээч дээ, ааваа би айпэдээр чинь утсаар чинь тоглоё тэх үү, надаа зоомбий тавиад өгөөч, би маамуу нааш ир үзье л дее гэх мэтчилэн vг өгүүлбэрүүдийг хэлэх ярих бүрт яагаад миний баяр баясал хайр өхөөрдлийг төрүүлдэг байнаа гэж үргэлж гайхах юм.

Гайхалтай хүүхдүүд бас эгдүүтэй

Амралтын өдрийн зугаалга

Амралтын өдрүүдээр цагийг зугаатай сайхан өнгөрүүлж цэвэр агаарт гарцгааж кайф мэдэрч байгаа. Хүүхдүүд минь цэвэр агаарт гарч унадаг дугуй унаж, хүүхдийн тоглоомын талбай дээр тоглож наадан цагийг үр бүтээлтэй өнгөрүүлэх нь бидний хувьд аз жаргал юм. Ойрдоо мөнгөний жаахан проблемтэй байгаа ч бид аз жаргалдаа умбасан 4 болохлээр өлсөх ч юм уу хааяа цангах ч юмуу нээх асуудал биш байна.

Ой модонд очиж боргоцой түүж энийг боргоцой гэдэг юм гээд тайлбарлаж өгөхөд тэр маш сонирхон ажиж бас агаадаа, ээждээ авъя гээд л авч байж билээ. Энэ долоо хоногийн бүтэн сайн болон хагассайн өдрүүдээр бас л хаагуур явахаа бодож л байна даа.